Sadece Youtube’da ‘define arama’ deyince karşınıza 6 binden fazla kanal ve 21 binin üzerinde video çıkıyor. Tek bir kanal 243 define arama videosu ile 270 milyon izlenmeye ulaşmış. Şimdi izinsiz/kaçak kazı yapmaya niyetlenenlere, dolandırıcılar ustaca hazırladıkları videolarla ulaşıp, “hazine” bulduğu iddia edilen 5-6 bin liralık uydurma aletlerle kandırıyor, dolandırıyorlar. Hürriyet gazetesinden Emre Eser zaten suç olan kaçak kazı/defineciliğin üstüne eklenen organize dolandırıcılık suçunu araştırdı.
SOSYAL medyada dolaşırken karşınıza soluk soluğa izleyeceğiniz bir video çıkıveriyor. Görüntüler ilerledikçe ellerinde detektör ve benzeri aletler olan maskeli kişilerin bir uzman edasıyla yaptıkları hararetli sohbeti dinliyor diğer taraftan da hayretler içerisinde kazı sonrası bulacakları defineyi bekliyorsunuz. Genelde çömlek buluyor, daha sonra kırıyorlar ve bingo… Sevinç çığlıkları eşliğinde altınlardan, sikkelerden oluşan bir hazine çıkıveriyor ortaya…
Aslında yabana atılmayacak bir prodüksiyon ile karşı karşıyasınız. Yüzbinlere takipçisi olan sosyal medya hesapları, sayfalarında üst düzey kurgular ile daha önceden çeşitli kimyasallarda bekletilip korozyona uğratılmış imitasyon ürünleri sanki hazine bulmuş gibi pazarlayarak izleyenleri tuzağına çekiyor. Videolarda ‘gel gel’ yapılarak hazine bulmak isteyenlerden binlerce dolarlık ödemeler talep ediliyor. Aslında tek bir amaç var, izleyenleri dolandırmak. Bakın nasıl, detayları ile anlatalım…
Öncelikle belirtelim. İzinsiz ve denetimsiz kazı yapmak yasalara aykırı. Bu şekilde suç içeren ve izleyicileri suça davet eden çok sayıda hesap, kanal var.
HEP AYNI ÇÖMLEKLER
Hazırlanan videolar hep maskeli 2 ya da 3 kişinin açık bir arazide işaretli taşları bulması işe başlıyor. Üzerinde haç işareti olan kayalar gibi çeşitli semboller izleniyor. El yapımı metal aletlerle alan taraması yapılıyor. Daha sonra dedektörler devreye giriyor. Ve ilk kazma vuruluyor. Taşlar titizlikle temizlenerek derine iniliyor. Ve her videoda aynı görünen çömleklere denk geliniyor. Çömleklerin içinde hep kül ya da kum var. Kırıldığında ise altın ve sikkeler ortalığa saçılıyor. Uzmanlar bu kanallarda yayınlanan videoların neredeyse hepsinin hazırlanmış kurmacalar olduğunu vurguluyor. Videoların hepsinde hazine, define bulunurken bu kişilerin neden hala 5 bin liraya bir metal çubuk satmak istemesi de bir soru işareti olarak havada kalıyor.
Hepsi maskeli Videolarda maskeli kişiler tarafından, konum bilgisi gizlenerek videolar çekiliyor. Bol bol suç unsuru bulunan bu videolarda profesyonel montaj işlemleri ile inandırıcılık arttırılıyor. Doğal ve kültürel varlıklara zarar verilerek suç işleniyor.
TARAMA İÇİN 5 BİN DOLAR
Biz de bu sayfaların ne amaçladığını aktarmak için ‘define atölyesi’, ‘define işaretleri’ gibi isimlerle bu videoları çeken sayfalara ulaşıp hem onların uzmanlık hizmetinden faydalanmak istediğimizi hem de videolardaki ‘basit’ keşif cihazını nasıl satın alabileceğimizi sorduk. Aldığımız cevaplar hep aynı oldu. Öncelikle eğer siz onları çağırıp beraber kaçak kazı yapmak, define aramak istiyorsanız ilk etapta güvenin sağlanması için yüz yüze görüşme talep ediliyor. Alanın fotoğrafları ve konumu isteniyor. Daha sonra onlar sizin gönderdiğiniz bilgilere göre bin dolar ila 5 bin dolar arasında bir fiyat söylüyor.
‘PARA İADEMİZ YOK’
Para önden nakit olarak isteniyor ve eğer aramalar sonuçsuz kalırsa bu parayı geri vermeyeceklerini de belirtiyorlar. Diyelim alanda şans eseri değerli bir define çıktı. O zaman da defineye ortak olacaklarını belirtiyorlar. Ayrıca videolarda pazarlanan ve define bulmakta başarı olduğu söylenen basit bir metal düzenek için de parça başına 5 bin lira talep ediliyor. Sayfalarda ise bu hizmete ve alete ulaşmak için onlarca vatandaşın soru sorduğu, pazarlık yaptığı görülüyor. Ancak suç olmasına rağmen bu faaliyetleri yürütenler ve bu faaliyetlere dahil olmak isteyenler Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi tarafından sürekli izlendiğinin farkında değil.
Emre Eser’in haberi ilk olarak Hürriyet gazetesinin Ekonomi sayfalarında 16 Ekim 2023 tarihinde yayınlandı.