Sanat ve arkeolojinin diyaloğu: “Kazı İzleri” Sergisi

Demet Güral

İstanbul’da Şubat 2022’de açılmasını planladığımız “Lines of Site – Kazı İzleri ” sergisi, farklı ülkelerden, farklı yöntem ve malzemelerle çalışan sanatçıların yapıtlarını biraraya getiren bir çağdaş sanat etkinliği olacak.

Sanatçılar çağdaş sanat pratiği kapsamında resim, video, heykel, fotoğraf, enstalasyon ve diğer sanat formlarında çalışmalar üretecekler. Bu çalışmaların ortak noktası, Aşıklı Höyük’teki Neolitik dönem yerleşik yaşamı ve bugünkü kazı bulgularından alınan ilham ve duygusal etkilenim yansımaları olacak.

Aşıklı Höyük Dostları Derneği’nin Avrupa Birliği’nin ‘Grant Scheme for Common Cultural Heritage: Preservation and Dialogue between Türkiye and the EU-II (CCH-II)’ hibe programından aldığı destekle yürüttüğü “Sanat ve Arkeoloji” projesinin en önemli etkinliği olacak bu sergi, İstanbul’dan sonra Barcelona, Dundee ve muhtemelen Londra’ya fiziksel veya sanal sergi olarak taşınacak.

İskoçya’daki Dundee Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Anita Taylor, sergimiz küratörü Gary Sangster ve sanatçı Dillwyn Smith 2019’da Aşıklı Höyük Kazı Evi’nde.

Sergiye katılacaklarını teyit eden 13 sanatçı  geçtiğimiz yıllarda Aşıklı Höyük’ü ziyaret ettiler, kazı alanında arkeoloji ekibiyle birlikte zaman geçirdiler ve gözlem yaptılar. Ancak proje süresince ve eser üretme evresinde, sanatçıların gerek çevrimiçi toplantılarla, gerekse Aşıklı Höyük’ü tekrar ziyaret ederek arkeologlar ile birlikte daha fazla  vakit geçirmesi, fikir üretmesi, projenin temel hedefi olan “kültürlerarası diyalog” açısından çok önemli olacak. Bu buluşmalarda, arkeoloji ve sanat disiplinlerinin bir araya gelmesi ve buna bağlı olarak antropoloji, zooloji ve botanik gibi alanlarla da disiplinlerarası bir sunumun ortaya çıkması amaçlanıyor. 

Bugüne dek Aşıklı’yı ziyaret etmiş olan sanatçıların, Aşıklı Höyük kazı alanının özgün dokusundan son derece etkilendiğini, kendi sanat formlarında Aşıklı’nın öyküsünü yazmaya başladıklarını biliyoruz. Şimdi sıra, Aşıklı ve çevresinin binlerce yıldır değişmeyen görüntülerini, ve 10.500 yıllık Aşıklı Höyük’ü gözlemleyerek “zamanı olmayan bir müze” üretmek ve sergilemekte.

Dillwyn Smith, “Kazı İzleri” sergisi için, yörede yetişen ve Aşıklı insanlarının da kullandığı düşünülen sığır kuyruğu (verbascum) bitkisinin çiçeklerinden elde ettiği sarı boyayla, Japon kağıtlarını boyamayı ve Aşıklı Höyük ev yaşamının temel unsurlarından biri olan çatı merdivenlerinde sergileyeceği bir yerleştirme tasarlıyor.